คลองมหานาดหรือค่ายภูเขาทอง

       สมัยรัชกาลของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พ.ศ. 2086 พม่ายกทัพเข้ามาประชิดกรุงศรีอยุธยา พระมหานาคบวชอยู่วัดภูเขาทอง สึกออกมารับอาสาตั้งค่ายกันทัพเรื่อ พาญาติโยม และชาวบ้านขุด  เป็นดูและคันดินตั้งแต่วัดภูเขาทองมาจนถึงวัดป่า (ปากคลองเมืองบรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยา) จึงเรียกคลองมหานาคมาจนทุก

ประวัติความเป็นมา

           ประวัติมีกล่าวสั้นๆ อยู่ในหนังสือ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด)  (ดูฉบับองค์การค้าของคุรุสภา จัดพิมพ์ พ.ศ. 2504 หน้า 48) กับฉบับสมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรส (ดูฉบับองค์การค้าของคุรุสภา จัดพิมพ์ พ.ศ. 2504 หน้า 71) ทั้งสองฉบับนี้มีข้อความเหมือนๆ กันแต่ทราบจากเชิงอรรถ ในฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ว่า ศักราชคลาดเคลื่อนกับฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ (แพ) เล็กน้อย การเทียบปีช่วงนี้จึงน่าปวดหัวมาก แม้ช่วงครองราชย์พระเจ้าแผ่นดิน ก็จะแตกต่างกันไม่เป็นที่ยุติพงศาวดารสองเล่มดังอ้าง กล่าวว่าในแผ่นดินสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ศักราช 905 ปีเถาะ (ฉบับหลวงประเสริฐฯ ว่า ศักราช 910 เท่ากับ พ.ศ. 2091) สมเด็จพระเจ้าหงสาวดี ยกทัพมาตีไทย สมเด็จพระมหาจักรพรรดิให้พระยาจักรีออกไปตั้งค่ายที่ตำบลลุมพลี (ทุ่งที่อยุธยา) จำนวนพล 15,000 คน ล้วนใส่เสื้อแดงหมวกแดงต่อจากนั้นก็กล่าวว่า “ฝ่ายพระมหานาคบวชอยู่ ณ วัดภูเขาทอง สึกออกรับตั้งค่ายกันทัพเรือ ตั้งค่ายแต่วัดภูเขาทอง ลงมาจนวัดป่าพลู พวกสมกำลัง ญาติโยมทาสชายหญิงของมหานาค ช่วยกันขุดคูนอกค่ายกันทัพเรือ จึงเรียกว่าคลองมหานาค เจ้าพระยามหาเสนาถือพลหมื่นหนึ่ง ออกตั้งค่ายบ้านดอกไม้ป้อมท้องนาหันตรา พลใส่เสื้อเขียว หมวกเขียว…” ฝ่ายพระเจ้ากรุงหงสาวดี ยกทัพจากกาญจนบุรีมาถึงอยุธยา วันเสาร์ ขึ้น 5 ค่ำ พอวันอาทิตย์ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ เสด็จพร้อมพระสุริโยทัยไปดูกำลังข้าศึก(พรรณนายืดยาว) ที่สุดก็ได้รบกับพระเจ้าหงสาวดี พระสุริโยทัยก็ถูกพระเจ้าแปรจ้วง ฟันด้วยพระแสงของ้าวจนสิ้นพระชนม์ในการรบคราวนี้

โดยสรุป คลองมหานาค อยุธยา คำนวณตามพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐฯ ขุดเมื่อ จ.ศ. 910 พ.ศ. 2091